Psychologische veiligheid: de fundering onder duurzame groei.

Je kan een ruimte ‘veilig’ noemen. Maar voelen mensen dat ook? Psychologische veiligheid vraagt meer dan een label. Het vraagt lef.

Je kent het vast wel: in een teammeeting hangt er spanning in de lucht. Iemand stelt een vraag, maar het blijft stil. Of er wordt over een fout gesproken, en niemand durft toe te geven dat hij erbij betrokken was. Niet omdat mensen onverschillig zijn, maar omdat ze zich niet veilig voelen.

En net daar wringt het schoentje. Psychologische veiligheid is geen ‘zachte’ HR-term. Het is de ruggengraat van sterke samenwerking, open communicatie en duurzame groei. En toch krijgt het nog te vaak een bijrol in organisaties, zeker in groeiende KMO’s waar de focus op snelheid en efficiëntie ligt.

Bij EMPWR kijken we daar anders naar. Wij geloven dat psychologische veiligheid geen luxe is, maar een noodzaak. Een fundering waarop je als organisatie kan bouwen – met vertrouwen, durf en échte connectie.

Wat is psychologische veiligheid (echt)?

Volgens Harvard-onderzoeker Amy Edmondson is psychologische veiligheid “de gedeelde overtuiging dat het veilig is om interpersoonlijke risico’s te nemen in een team.”

Of eenvoudiger gezegd: je durft zeggen wat je denkt, zonder bang te zijn voor afwijzing, schaamte of straf.

Maar het is méér dan elkaar “aardig” vinden. Het is een werkomgeving waarin mensen fouten durven toe te geven, hulp vragen wanneer ze vastlopen, hun ideeën delen – ook als die nog niet helemaal af zijn – en elkaar constructieve feedback geven.

Ook naar boven toe. Precies daar ontstaat de ruimte voor groei.

In een van mijn trajecten vroeg ik aan een leidinggevende:

“Heb jij ooit een fout toegegeven aan je team?”

Zijn antwoord? “Dat zou mijn geloofwaardigheid ondermijnen.”

Dát is precies het probleem. Als kwetsbaarheid bovenaan niet mag bestaan, komt het onderaan nooit tot leven.

Waarom het vandaag cruciaal is

Organisaties zijn in volle beweging. Hybride werken, snelle groei, complexe klantenvragen... In die context moeten teams kunnen schakelen, leren en innoveren.

Maar dat lukt niet als mensen zich klein houden of op hun hoede zijn.

Een gebrek aan psychologische veiligheid zorgt voor stilzwijgen, vermijdingsgedrag, spanningen onder de oppervlakte en uiteindelijk ook voor talent dat vertrekt.

Terwijl net het omgekeerde nodig is: veerkracht, verbinding en vertrouwen.

Hoe je psychologische veiligheid herkent (of net niet)

In veilige teams durven mensen openlijk iets in vraag stellen, ook als het richting leidinggevenden gaat. Er wordt gelachen met fouten, niet omdat ze onbelangrijk zijn, maar omdat ze kansen bieden om te leren. Feedback is geen aanval, maar een uitnodiging om te groeien. En iedereen – of je nu introvert bent of extravert – voelt zich gehoord en gewaardeerd.

Dat ontstaat echter niet vanzelf. Het vraagt bewuste keuzes. Vanuit leiderschap, vanuit cultuur, en vanuit gedeelde afspraken binnen het team.

Een veilige cultuur herken je aan kleine signalen. Een teamlid dat durft te zeggen: “Ik weet het even niet.” Iemand die een onpopulaire mening deelt. Of een fout die besproken wordt zonder schuld te schuiven.

Twijfel je of jouw team veilig aanvoelt? Doe de mini-check:

• Worden fouten besproken of onder de mat geveegd?

• Durft iedereen vragen te stellen, ook als die kritisch zijn?

• Wordt er geluisterd naar elk teamlid, of vooral naar de luidste stemmen?

• Kunnen medewerkers feedback geven aan leidinggevenden zonder angst voor gevolgen?

• Is het oké om ‘ik weet het niet’ te zeggen?

• Wordt er vooral ja geknikt, maar weinig écht gezegd?

• Zijn spanningen bespreekbaar, of blijven ze onderhuids broeien?

Hoe meer je hierbij twijfelt of “nee” moet antwoorden, hoe groter de kans dat er werk te doen is.

De EMPWR-aanpak: geen quick fix, wel een groeitraject

Bij EMPWR geloven we niet in losse workshops zonder fundament. We werken samen met jou aan een veilige cultuur via een traject dat vertrekt van waar jij nu staat:

• Nulmeting– Analyse via bevragingen, gesprekken en observaties– Wat leeft er écht op de werkvloer? Geen anonieme survey, maar échte gesprekken waarin we luisteren naar wat (niet) gezegd wordt.

• Bewustwording en taal geven– Workshops op maat voor teams en leidinggevenden– Begrippen als veiligheid, kwetsbaarheid en feedback concreet maken.

• Verankering in structuur– HR-processen zoals onboarding, groeigesprekken, feedbackmomenten en functieomschrijvingen versterken de cultuur– Leidinggevenden worden ondersteund in hun rol als ‘veiligheidsdragers’

• Co-creatie– Geen ‘van bovenaf’ oplegging, maar gedragen verandering– We bouwen samen aan een cultuur waarin mensen kunnen en mogen spreken.

  
  

Wat levert het op?

Psychologische veiligheid is geen kussen. Het is een trampoline: zacht én krachtgevend.

Teams die zich veilig voelen:

• nemen initiatief;

• delen sneller problemen en oplossingen;

• zijn creatiever en veerkrachtiger;

• en vooral: ze blijven. Omdat ze zichzelf mogen zijn.

Wil jij werk maken van echte veiligheid?

EMPWR begeleidt je stap voor stap. Geen model uit een boekje, maar maatwerk dat past bij jouw mensen, jouw waarden en jouw groeifase.

💬 Laat ons kennismaken. Dan bekijken we samen wat jouw organisatie nodig heeft om sterker te worden in openheid, vertrouwen en samenwerking.

🤝 En als je even vastzit: weet dat er altijd een reddingsboei klaar hangt. Je hoeft het niet alleen te doen.